بیماری کبد در سگ‌ها: علائم، علل و درمان

بیماری‌ کبد در سگ‌ها زمانی رخ می‌دهد که کبد آسیب دیده یا عملکرد درستی ندارد. عوامل مختلفی می‌توانند بر کبد سگ تأثیر بگذارند و درجات مختلفی از بیماری را ایجاد کنند. آگاهی از علائم، علل و روش‌های درمان این بیماری برای صاحبان حیوانات خانگی ضروری است تا بتوانند به موقع وضعیت سلامت سگ خود را مدیریت کنند. در ادامه، به نکاتی که باید درباره بیماری‌های کبدی در سگ‌ها بدانید، می‌پردازیم.

بیماری کبدی در سگ ها چیست؟

بیماری کبدی به هرگونه ناهنجاری در عملکرد کبد اشاره دارد که مانع از انجام وظایف طبیعی آن می‌شود. کبد یک اندام داخلی مهم است که در سمت راست بدن، زیر دیافراگم و در ناحیه شکم قرار دارد. این اندام به رنگ قرمز تیره و دارای چندین لوب است. کبد نقشی حیاتی در سم‌زدایی بدن دارد؛ به این صورت که سموم و مواد زائد ناشی از غذا و داروها را فیلتر کرده و از بدن دفع می‌کند. همچنین، کبد موادی مهم برای انعقاد خون تولید می‌کند، صفرا برای هضم غذا می‌سازد و سایر وظایف ضروری برای حفظ حیات را بر عهده دارد.

بعضی از مشکلات کبدی خفیف‌تر هستند، در حالی که برخی دیگر جدی‌تر بوده و نیاز به درمان فوری دارند. یکی از ویژگی‌های شگفت‌انگیز کبد این است که در مراحل اولیه بیماری می‌تواند تا حدی خود را بازسازی کند. اما مشکلات جدی و پیشرفته در کبد سگ ممکن است منجر به نارسایی کبدی غیرقابل برگشت و حتی مرگ شود. از این رو، هر گونه نگرانی در مورد سلامت کبد سگ باید به سرعت توسط دامپزشک بررسی و درمان شود تا از تشدید وضعیت جلوگیری گردد.

انواع بیماری های کبدی در سگ ها

انواع بیماری های کبدی در سگ ها دیده می شود، و هر کدام ممکن است عملکرد کبد را به شکلی متفاوت تحت تاثیر قرار دهند.

انسداد مجرای صفراوی

 انسداد مجرای صفراوی زمانی اتفاق می‌افتد که لوله‌هایی که صفرا را از کبد به کیسه صفرا حمل می‌کنند مسدود می‌شوند. در نتیجه شرایطی رخ دهد که هر یک از اندام های گوارشی را درگیر می کند زیرا همه آنها به کبد مرتبط هستند یا تحت تأثیر آن قرار دارند. انسداد ممکن است به دلیل التهاب بافت‌های اطراف، انگل‌ها، فیبروز، تومورهای خوش‌خیم یا سرطان باشد.

شانت کبدی

 شانت پورتوسیستمیک، که شنت کبدی نیز نامیده می‌شود، یک اتصال عروقی غیرطبیعی بین کبد و سایر اندام‌ها است. شانت باعث می شود خون از معده، روده، لوزالمعده و طحال از کبد عبور کند و از سم زدایی خون جلوگیری کند. شانت ها اغلب مادرزادی هستند، به این معنی که برخی از سگ ها با آنها متولد می شوند. علائم، که شامل آتاکسی و تشنج است، به احتمال زیاد بعد از غذا خوردن رخ می دهد.

هپاتیت مزمن

 هپاتیت مزمن التهاب و آسیب سلولی در کبد است که بیش از چند هفته طول می کشد. این به دلیل هجوم غیر طبیعی سلول های خونی التهابی است که به عفونت، انگل یا سموم بلعیده شده پاسخ می دهند. این ممکن است ناشی از یک بیماری خود ایمنی باشد. هپاتیت مزمن می تواند هر نژاد سگ را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما احتمال بروز آن در سگ های مسن بیشتر است.

تومورها

 تومورهای کبد، که بیشتر در سگ‌های مسن‌تر شایع است، می‌توانند سرطانی یا خوش‌خیم باشند، اما همچنان با فشار دادن بر روی لوب‌های کبدی اطراف یا سایر اندام‌ها، حیوان خانگی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند. تومورهای اولیه کبد آنهایی هستند که از کبد شروع می شوند. معمولاً تومورهای کبدی نتیجه متاستاز سرطان در سایر اندام ها هستند.

علائم بیماری کبدی در سگ ها

از آنجا که مشکلات متعدد کبدی می‌توانند در سگ‌ها رخ دهند، علائم بیماری کبدی در سگ ها و نشانه‌ها می‌توانند از موردی به مورد دیگر متفاوت باشند. در ابتدا، ممکن است هیچ علائمی وجود نداشته باشد تا زمانی که بیماری پیشرفت کند. به همین دلیل، انجام معاینات منظم و آزمایش‌های خون، به ویژه در حیوانات مسن، امری حیاتی است. اگر شما یا دامپزشک‌تان بتوانید مشکلات کبدی را پیش از تبدیل شدن به یک بیماری کامل شناسایی کنید، این امر می‌تواند از آسیب دائمی کبد جلوگیری کرده و به بهبود سریع‌تر سگ کمک کند.

زردی

یرقان، که به نام ایکتر (زردی) نیز شناخته می‌شود، به زرد شدن پوست و غشاهای مخاطی اطلاق می‌گردد. این تغییر رنگ در نواحی‌ای که موها کمتر هستند، مانند داخل گوش‌ها، شکم، به علاوه سفیدی چشم‌ها و لثه‌ها، بیشتر قابل توجه است. در سگ‌های با پوست روشن، این علامت به طور معمول واضح‌تر است. اگر به موقع درمان نشود، این رنگ زرد با گذشت زمان پررنگ‌تر و تیره‌تر خواهد شد.

یرقان نشان‌دهنده افزایش سطح بیلی‌روبین در خون است، که ممکن است به دلایل مختلفی از جمله اختلالات کبدی، بیماری‌های صفراوی، یا اختلالات خونی رخ دهد. این حالت به عنوان یک نشانه هشداردهنده عمل می‌کند و نیاز به توجه فوری دامپزشکی دارد. برای تعیین علت دقیق زردی و آغاز درمان مناسب، معمولاً آزمایش‌های خونی و تصویربرداری‌های پزشکی انجام می‌شوند.

تشخیص به موقع و درمان مؤثر می‌تواند در جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به کبد و بهبود کلی سلامتی سگ کمک کند. دامپزشک ممکن است درمان‌هایی نظیر تغییر در رژیم غذایی، داروهای مخصوص و در مواردی حتی روش‌های جراحی را توصیه کند تا به مدیریت بیماری و بهبود علائم کمک کند.

استفراغ

کبد در پاکسازی بدن از محصولات زائد و سموم خاص نقش بسیار مهمی دارد. اگر کبد با شکست مواجه شود، این مواد ممکن است در بدن تجمع یابند که این امر می‌تواند منجر به تهوع و استفراغ شود. علاوه بر این، از آنجا که کبد صفرا تولید می‌کند، که جزء مهمی در تجزیه و هضم چربی‌ها است، یک سگ مبتلا به بیماری کبد ممکن است به طور طبیعی صفرا تولید نکند و در هضم مواد چربی‌دار دچار مشکل شود.

بنابراین، سگ‌هایی که دچار بیماری کبد هستند می‌توانند علائمی نظیر از دست دادن اشتها، کاهش وزن، استفراغ چربی یا غذا، و اسهال نشان دهند. این علائم ممکن است ناشی از توانایی کاهش یافته کبد در پردازش و دفع سموم و چربی‌ها باشد.

بی حالی

یک سگ مبتلا به بیماری کبد ممکن است دچار کسالت شده و به فعالیت‌های عادی، از جمله پیاده روی، بازی با اسباب‌بازی‌ها و حتی تعامل با عزیزانش، کمتر علاقه نشان دهد. بیماری کبد می‌تواند به دلیل درد، تهوع، تب، قند خون پایین یا خونریزی داخلی باعث کسالت شود. با این حال، تقریباً هر وضعیت سلامتی می‌تواند منجر به کسالت شود، بنابراین این نشانه به تنهایی نشانه قطعی بیماری کبد در سگ‌ها نیست.

اگر متوجه شدید که سگ شما به طرز غیرعادی بی‌حال و کم‌تحرک شده است، مهم است که او را برای ارزیابی به دامپزشک ببرید. دامپزشک می‌تواند با بررسی‌های بالینی و آزمایش‌های دقیق، تشخیص دهد که آیا کسالت ناشی از بیماری کبد است یا علل دیگری دارد. علاوه بر کبد، بیماری‌های قلبی، کلیوی، اختلالات غدد درون‌ریز، و بسیاری از شرایط دیگر نیز می‌توانند باعث کسالت شوند.

کم اشتهایی

یک سگ مبتلا به بیماری کبد ممکن است اشتهای ضعیفی داشته باشد یا کاملاً از خوردن غذا امتناع کند (آنورکسی). این اتفاق می‌افتد زیرا بیماری کبد می‌تواند باعث تهوع، استفراغ، درد و ناراحتی شود. سگی که غذا نمی‌خورد ممکن است به سرعت وزن کم کند، دچار کم‌آبی بدن شود و کسالت شدید تری را تجربه کند.

کاهش اشتها یا آنورکسی در سگ‌ها می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات متعدد سلامتی باشد و نیاز به توجه دامپزشکی فوری دارد. دامپزشک برای تشخیص علت این علائم، ممکن است آزمایش‌های خون انجام دهد تا وضعیت کبد و سایر ارگان‌های بدن را بررسی کند. در صورت تشخیص بیماری کبد، ممکن است روش‌های درمانی مانند داروهای ضد تهوع، رژیم‌های غذایی خاص، مکمل‌های تغذیه‌ای، و حتی تغذیه با لوله در موارد شدید انجام شود.

شکم متورم

یک سگ مبتلا به بیماری کبد ممکن است دچار آسیت شود، که اصطلاح پزشکی برای تجمع مایع در شکم است. شکم متورم ممکن است به سگ ظاهری شبیه به شکم پُر و بادکرده بدهد. آسیت می‌تواند ناراحت‌کننده باشد و باعث شود تنفس سگ به طور طبیعی سخت‌تر شود و حرکت کردن برای او با سهولت کمتری همراه باشد. آسیت می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله سطوح پایین پروتئین خون، عدم تعادل الکترولیت‌ها و خونریزی داخلی.

تشنج

وقتی کبد قادر به حذف سموم از جریان خون نباشد، تشنج ممکن است رخ دهد. این سموم در خون تجمع یافته و موجب تشنج و همچنین تغییرات عصبی دیگری می‌شوند که به عنوان انسفالوپاتی کبدی شناخته می‌شوند.

انسفالوپاتی کبدی می‌تواند شامل تغییرات رفتاری باشد، مانند فشار دادن سر به سطوح سفت یا رفتارهای گیج و سردرگم. تشنج‌ها همچنین می‌توانند به دلیل قند خون پایین ایجاد شوند، که این وضعیت ممکن است در برخی موارد بیماری کبد رخ دهد.

چه چیزی باعث بیماری کبد در سگ می شود؟

بیماری کبد می‌تواند بسته به نوع خاص مشکل، دلایل بسیاری داشته باشد:

بیماری کبد حاد می‌تواند پس از مواجهه با یک ماده سمی یا زهر، یا در معرض گرمای بیش از حد توسعه یابد. برخی سموم می‌توانند باعث شکست سایر اعضا شوند که منجر به آسیب ثانویه به کبد می‌گردد.

اختلال در مجرای صفراوی ممکن است به دلیل التهاب عمومی، عفونت، تومور، سنگ‌های صفراوی، یا تجمع صفرای غلیظ در کیسه صفرا که به نام موکوسل نامیده می‌شود، ایجاد شود.

شانت‌های کبدی ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشند یا به دلیل مشکل دیگری در کبد توسعه یابند.

هپاتیت مزمن می‌تواند به دلیل یک سیستم ایمنی بیش‌فعال، عفونت، سموم یا سایر آسیب‌هایی که کبد نتوانسته از آن‌ها به طور کامل بهبود یابد، ایجاد شود.

عفونت‌ها می‌توانند منجر به مشکلات مزمن کبدی شوند. این‌ها ممکن است منشأ ویروسی، باکتریایی، قارچی یا انگلی داشته باشند. یک نوع باکتری خاص به نام لپتوسپیروز می‌تواند هنگام انتقال به یک سگ واکسینه نشده آسیب شدیدی به کبد وارد کند.

تشخیص دقیق علت بیماری کبد ضروری است تا دامپزشک بتواند روش درمانی مناسب را آغاز کند. این ممکن است شامل مدیریت علائم، درمان عفونت‌ها، کاهش التهاب، تغییر رژیم غذایی و در موارد لازم جراحی باشد. بهتر است که سگ‌ها واکسینه شده باشند تا از برخی عفونت‌های خاص که به کبد آسیب می‌زنند، محافظت شوند.

چگونه دامپزشکان بیماری کبد را در سگ ها تشخیص می دهند

دامپزشک شما ابتدا با بررسی سابقه سگ و انجام معاینه فیزیکی شروع می‌کند. اگر دامپزشک مشکوک به بیماری کبد باشد، آزمایش‌های آزمایشگاهی را برای ارزیابی عملکرد ارگان‌ها درخواست خواهد کرد. ممکن است همچنین تمایل به انجام برخی تصویربرداری‌ها داشته باشند. آزمایش‌های تشخیصی معمولاً شامل موارد زیر هستند:

– آنزیم‌های کبدی، از جمله آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، و آلکالین فسفاتاز (ALP)

– اوره نیتروژن خون (BUN)، یک فراورده متابولیسم پروتئین می‌تواند اطلاعاتی ارائه دهد که به تشخیص بیماری کبد کمک می‌کند

– بیلی‌روبین، ماده‌ای که در صفرا یافت می‌شود.

– آلبومین، یک پروتئین که توسط کبد ساخته می‌شود

– سطح قند خون

– کلسترول

– شمارش کامل خون، که ممکن است وجود عفونت یا التهاب را نشان دهد

– آزمایش اسیدهای صفراوی، که می‌تواند نشان دهد آیا کبد دارای خون‌رسانی خوب، تعداد کافی سلول‌های سالم است و آیا صفرا به راحتی از طریق کبد در حرکت است.

نحوه درمان بیماری کبد در سگ ها

گزینه‌های درمان بیماری کبد در سگ ها به نوع بیماری و میزان آسیب وارده به کبد بستگی دارد. در بسیاری از موارد، درمان قطعی برای نارسایی کبد وجود ندارد، ا

– تغییرات در رژیم غذایی در برخی موارد ممکن است مفید باشد.

– در صورت وجود عفونت، می‌توان آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدویروسی تجویز کرد.

– هپاتیت مزمن فعال که قابل برگشت یا درمان نیست، اغلب با داروها و رژیم غذایی محدود مدیریت می‌شود.

– درمان تومورهای کبدی یا سرطان به نتایج آزمایش‌ها بستگی دارد و ممکن است شامل جراحی، شیمی‌درمانی و تجویز داروها باشد.

– گاهی اوقات می‌توان انسداد مجرای صفراوی را با داروهایی مانند اورسودیول مدیریت کرد. با این حال، برای انسداد کامل مجرا، اغلب جراحی ضروری است.

ما ممکن است روش‌هایی برای افزایش و بهبود کیفیت زندگی سگ‌تان وجود داشته باشد. درمان بیماری کبد در سگ‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

– داروها و مکمل‌هایی مانند دنامارین می‌توانند به بسیاری از سگ‌ها با بیماری یا آسیب کبدی کمک کنند تا با پشتیبانی از عملکرد کبد زندگی کنند.- جراحی برای شانت‌های کبدی نرخ موفقیت بالایی دارد و می‌تواند برای بسیاری از سگ‌ها درمانی باشد. با این حال، نه همه شانت‌ها را می‌توان به صورت جراحی تعمیر کرد و این موارد نیاز به مدیریت مادام‌العمر با رژیم غذایی و دارو خواهند داشت.

پاسخ به درمان بسته به سگ خاص متفاوت است، اما پیروی مالک از توصیه‌های دامپزشک یک جزء اصلی موفقیت است. مطمئن شوید که به توصیه‌های دامپزشک خود برای داروها، رژیم غذایی و آزمایش‌ها و معاینات پیگیری پایبند باشید.

چگونه از بیماری کبد در سگ ها جلوگیری کنیم

حفظ سلامت سگ شما شامل معاینات بهداشتی منظم است، اما روش‌های دیگری نیز برای حمایت از سلامت کبد و جلوگیری از بیماری کبد در سگ ها وجود دارد.

– از دادن غذاهای پرچرب به سگ خودداری کنید زیرا این می‌تواند باعث پانکراتیت شود که ممکن است به طور ثانویه بر کبد تاثیر بگذارد.

– مطمئن شوید که حیوان خانگی شما به طور کامل واکسینه شده است تا از علل عفونی بیماری کبد در سگ ها مانند لپتوسپیروز جلوگیری شود.

– مواد سمی را دور از دسترس سگ خود نگه دارید.

– فرصت‌های زیادی برای ورزش کردن سگ خود فراهم کنید. یک سگ تناسب اندام و فعال، کمتر احتمال دارد که از شرایط پزشکی جدی که به واسطه سبک زندگی کم تحرک و پرخوری به وجود می‌آیند، رنج ببرد.

این توصیه‌ها به کاهش فشار بر کبد کمک می‌کنند و به حفظ عملکرد طبیعی آن کمک می‌کنند. همچنین، اطمینان حاصل کنید که سگ شما یک رژیم غذایی متعادل و مغذی مصرف می‌کند که از اجزای طبیعی و کیفیت بالایی تشکیل شده است. مراقبت‌های پیشگیرانه و مدیریت سلامتی به طور کلی می‌تواند به حفظ سلامتی کبد کمک کند و خطر بروز مشکلات مرتبط با کبد را کاهش دهد.